Екіжақты тауар айналымын арттыру – басты назарда
Армения Республикасының астанасы Ереван қаласында ҚР Премьер-Министрінің орынбасары-сауда және интеграция министрі Серік Жұманғарин мен Арменияның Вице-премьері Мгер Григорянның төрағалығымен экономикалық ынтымақтастық жөніндегі қазақстан-армян үкіметаралық комиссиясының 9-шы отырысы ашылды.
Үкіметаралық комиссияның құрылу уақыты 1999 жылдан бастау алды, сол сәттен бастап екі ел арасындағы сауда-экономикалық және гуманитарлық-мәдени байланыстардың айтарлықтай нығаюы мен кеңеюі байқалды.
Мәселен, 2022 жылы ҚР мен АР арасындағы тауар айналымы 41,6 млн. АҚШ долл. құрады, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 99,8% - ға жоғары (20,8 млн. АҚШ долл.). Бұл ретте экспорт 10,3-тен 26,9 млн., 40,2% өсті.
Өткен жылы Қазақстаннан Арменияға ауыл шаруашылығы және тамақ өнімдері, электр аккумуляторлары, легирленбеген болаттан жасалған жалпақ жалатылған өнімдерінің экспорты ұлғайды. Армениядан Қазақстанға импорттың негізін машиналар мен жабдықтар, лактар мен бояулар, дәрілік заттар және басқа да тауарлар құрайды.
Қазақстан мен Армения арасындағы тауар айналымы 2023 жылғы қаңтар-ақпанда 81,8% - ға өсіп, 4,6 млн. АҚШ долл. құрады. Қазақстаннан Арменияға экспорт 2,7 есеге ұлғайып, 2 млн АҚШдолл.құрады. Армениядан Қазақстанға импорт 46,2% - ға өсті, ол 2,6 млн. АҚШ долл құрады.
Үкіметаралық комиссияның тең төрағаларының екіжақты кездесуі барысында өткен жылғы және 2023 жылғы 2 айдағы оң динамикаға сүйене отырып, екі ел арасындағы ынтымақтастықтың әлеуеті мол екендігі атап өтілді.
«Мүмкіндіктер бағытын» металлургия, ауыл шаруашылығы, фармацевтика, ақпараттық-коммуникациялық сала, көлік, энергетика, туристік және басқа салаларда ашылды.
Екіжақты ынтымақтастықты кеңейту мақсатында Үкіметаралық комиссияның жалпы отырысы барысында армян тарапы, атап айтқанда, мүдделі қазақстандық компаниялар үшін Армения Республикасының аумағында өткізілетін тендерлерге, сондай-ақ Гюмри қаласында логистикалық орталық (dry port) құру жобасына қатысуға шақыруды жариялады; Қазақстан құрылыс ұйымдарының Республика аумағындағы құрылыс жұмыстарына қатысу мүмкіндігін атап өтті Армения.
Өз кезегінде қазақстандық тарап серіктестерді металлургия, мұнай-химия, ауыл шаруашылығы өнеркәсібі тауарларын қоса алғанда, шикізат та, дайын ассортимент де ҚР-дан АР-на экспорттау мүмкіндігі туралы ақпарат берді.
Отырыс қорытындысы бойынша тараптар екі елдің аумағындағы кәсіпорындар мен іскер топтардың қызметіне жәрдемдесу, бірлескен кәсіпорындар құру, ҚР және АР аумақтарында шаруашылық жүргізуші субъектілердің өкілдіктері мен филиалдарын ашу, шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау, экспортты ілгерілету және инвестициялар тарту туралы уағдаласты.
Үкіметаралық комиссияның жылына екі рет экспортқа бағдарланған өнімге қатысты ақпарат алмасуды тұрақты негізде қамтамасыз етуге, сыртқы сауда көлемін ұлғайту мақсатында мультимодальді тасымалдарды іске асыру үшін екі елдің көлік-логистикалық мүмкіндіктерін кеңейту туралы үнемі хабардар етуге шешім қабылдады.
Сондай-ақ, IT – саладағы, мәдени алмасу, туризм саласындағы ынтымақтастықты кеңейту, атап айтқанда-Армения мен Қазақстан арасындағы тікелей рейстер санын ұлғайту және Ереван мен Астана арасында тікелей әуе қатынасын орнату мүмкіндігі туралы мәселелер талқыланды.
Қаржы технологиялары және электрондық коммерция саласындағы ынтымақтастықты дамыту мақсатында Ереван қаласында «Астана» халықаралық қаржы орталығының филиалын ашу және «Қазпошта» АҚ мен «Айпост» ЖАҚ арасындағы ынтымақтастықты дамыту мәселелері талқыланды.
Осы және басқа да уағдаластықтар қол қойылған бірлескен хаттамада бекітілді.
Сондай-ақ, отырыс шеңберінде тараптар ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мен АР Еңбек және әлеуметтік мәселелер министрлігі арасындағы әлеуметтік-еңбек саласындағы ынтымақтастық ниеттері туралы Меморандумға және ҚР Мәдениет және спорт министрлігі мен АР Білім, ғылым, мәдениет және спорт министрлігі арасындағы 2023-2025 жылдарға арналған мәдениет саласындағы ынтымақтастық бағдарламасына қол қойды.
Ағымдағы жылдың 24 сәуірінде онлайн форматындабизнес-форум өтті, оған 50-ге жуық қазақстандық және армян кәсіпкерлері, ұлттық холдингтер, іскер топтар қатысты. Темір жол және автомобиль жолдарын салу, жылу желілерін жаңғырту, қалалық көлік инфрақұрылымы мен тамақ өнеркәсібін жаңарту сияқты салалардағы тауарлар мен қызметтерді қазақстандық өндірушілер армян тарапымен іскерлік байланыс орнатуға мүдделі.