Қазіргі заманғы тау-кен өндірісі жағдайында карьерлерді қауіпсіз, экологиялық жауапты және экономикалық тиімді пайдалануды қамтамасыз ету тиісті мониторинг технологияларын енгізуді және оны кешенді бағалауды талап етеді. Осы міндетті шешу үшін Қазақстан Республикасының минералдық шикізатты кешенді өңдеу жөніндегі ұлттық орталығы ШЖҚ РМК филиалы «Д.А.Қонаев атындағы тау-кен ісі институты» ғалымдары карьерлердің геотехнологиялық кешендерінің жұмыс істеуіне техникалық-технологиялық аудиттің ақпараттық жүйесін әзірлеуді жүзеге асыруда.

Жүйені дамытудың негізгі бағыттары белгі беру құралы мен бақылау-өлшеу аспаптарынан қажетті деректерді автоматтандырып жүйелі түрде жинауды, технологиялық процестерді басқару жүйелерімен интеграциялауды қамтиды. Сондай-ақ оған жабдықтың жай-күйін, экологиялық жағдайды, пайдалану тиімділігін кеңейтілген және жан-жақты бағалау үшін объектілердің имитациялық модельдері түріндегі аналитикалық модульдерді құру жатады. Бұл тәсіл қауіпсіздіктің ықтимал қауіптеріне уақтылы жауап беруге, ықтимал төтенше жағдайларды болжауға, қабылданған басқару шешімдерін оңтайландыруға мүмкіндік береді.

Жүйенің архитектурасы заманауи ақпараттық технологияларды: бұлтты платформалар, үлкен деректер технологиялары және жасанды интеллектті қолдануды қамтиды. Бұл карьерлердің геотехнологиялық кешендерін пайдаланудың нақты тау-кен техникалық, тау-кен геометриялық, тау-кен геологиялық, ұйымдастырушылық және экономикалық жағдайларына шешімнің жоғары масштабталуын және бейімделуін қамтамасыз етеді.

Ақпараттық жүйені құру имитациялық модельдеу әдісін қолдана отырып, геотехнологиялық кешендерді басқарудың технологиялық тәсіліне сүйене отырып, тау-кен көлік жабдықтары мен карьерішілік көлік жолдарын пайдалану тиімділігін сараптаудың және кешенді бағалаудың автоматтандырылған жүйесін әзірлеуді көздейді.

Жүйені енгізу қызметтің ашықтығын арттыруға, қызмет көрсету және алдын алу шығындарын азайтуға, экологиялық қауіпсіздік талаптарын орындауға ықпал етеді.

Мұндай ақпараттық-талдамалық жүйелерді дамыту және енгізу тау — кен өндіру кешенін технологиялық жаңғыртудың және оның тұрақты және қауіпсіз жұмысына қол жеткізудің маңызды кезеңі болып табылады. Олар кәсіпорындардың геотехнологиялық кешендерін пайдалану кезінде тиімділік пен жауапкершілікті арттыруға ықпал етеді.

Мәселен, «Шұбаркөл-Көмір» АҚ, «Брендт» ЖШС және «Полиметал Еуразия» ЖШС карьерлерінде әзірлемелерді тәжірибелік қолданылуы және ұсынымдарды енгізу жалпы тиімділікті жылына шамамен 13,6 млрд теңгеге арттырудың есептік әлеуетін көрсетті.