Премьер-министр Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында өңдеу өнеркәсібін дамыту және цифрландыру мәселесі қаралды. Онда өнеркәсіп және құрылыс, энергетика, ауыл шаруашылығы, денсаулық сақтау, жасанды интеллект және цифрлық даму министрлері атқарылып жатқан жұмыстар туралы баяндама жасады. Сондай-ақ Қостанай, Атырау және Солтүстік Қазақстан облыстарының әкімдері тыңдалды.

Өз кезегінде Премьер-министрдің орынбасары – жасанды интеллект және цифрлық даму министрі Жаслан Мәдиев өңдеуші өнеркәсіп кәсіпорындарын Industry 4.0 стандарттарына көшіру жоспарланып отырғанын айтты.

«Мемлекет Басшысының тапсырмасы бойынша Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігінің келісімі бойынша Цифрлық трансформация картасын бекітті. Картаға сәйкес 2028 жылға дейін  өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарын Industry 4.0 стандарттарына енгізу міндеті қойылған. Бұл IoT-платформаларын, цифрлық егіздерді, болжамды қызмет көрсету жүйелерін және өндірісті басқарудың біріктірілген шешімдерін енгізу дегенді білдіреді. Аталған технологияларға көшу нәтижесінде 2028 жылға дейін осы салада еңбек өнімділігі 10-15%-ға, нақты өсім қарқыны 6,5%-ға өсуі керек, өнеркәсіптік IoT-ты енгізу үлесі 10-20%-ға артуы тиіс», — деді министр.

Оның айтуынша, өңдеуші өнеркәсіп саласында барлық мемлекеттік қызметтер цифрландырылған. Олардың жалпы саны – 9 және әрқайсысы толықтай онлайн қолжетімді. Цифрлық трансформациясының негізгі құралдарының бірі – 2023–2029 жылдарға арналған Қазақстан Республикасындағы өңдеуші өнеркәсіпті дамытудың тұжырымдамасы шеңберіндегі «Модельді цифрлық фабрикалар» жобасы. Оған 6 пилоттық кәсіпорын тартылған. Оларда 45 цифрлық бастама жүзеге асырылуда, оның ішінде 31-і сәтті енгізілген. Енгізілген бастамалардың тиімділігі келесідей көрсеткіштермен нақтыланып отыр: еңбек өнімділігі 15–30%-ға артқан, операцияларды 60%-ы автоматтандырылған, жөндеу шығындары орта есеппен 20%-ға қысқарған. Бұл пилоттық кәсіпорындар тек технологиялар сынақтан өтетін орын ғана емес, нақты экономикалық тиімділікті көрсететін нысанаға да айналуда. Олар цифрлық шешімдерді бүкіл салаға кеңінен таратуға негізін қалыптастырады.

«Нақты секторды цифрландыруға стартаптар да елеулі үлес қосуда. Мәселен, Astana Hub экожүйесінде дәл қазір 29 жоба өндірістік секторға бағытталған. Олардың ішінде технологиялық процестерді автоматтандыруға арналған шешімдер, өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйелері, жабдықты мониторингтеу, сапаны басқару жүйелері, сондай-ақ қызметкерлерге арналған «ақылды» киілетін құрылғылар бар. Экожүйе тек технологияларды ғана емес, экономикалық әсерлерді де қалыптастырады. 280 жұмыс орны құрылды және стартаптардың жалпы кірісі шамамен 21 млрд теңгеге жуық. Бұл инновациялардың елдің экономикалық құрылымының бір бөлігіне айналып отырғанын растайды», — деді Жаслан Мәдиев.

Осы ретте KazTWIN платформасын арнайы атап өту қажет, бұл – цифрлық егіздер мен Smart Factory үшін ұлттық шешім. Ол келесідей қызметтерді қамтамасыз етеді:

• объектілерді 3D (үш өлшемді) модельдеу;

• алдын ала аналитика және ақауларды болжау;

• энергия тұтыну мен жабдықтың тозуын мониторингілеу;

• ERP, MES және SCADA жүйелерімен интеграция.

Бұл – кәсіпорынның негізгі цифрлық жүйесі, онда барлық процестер нақты уақыт режимінде қолжетімді, ал шешімдер деректер мен аналитика негізінде қабылданады.

Тағы бір маңызды отандық шешім — CUBA IoT-платформасы, ол Қазақстанның сенімді бағдарламалық қамтамасыз ету тізіміне енгізілген. Кәсіпорындарға инженерлік жүйелерді, жабдықты, өндірістік объектілерді мониторингілеуге, мыңдаған датчиктерді интеграциялауға және тәулік бойы аналитика алуға мүмкіндік береді. Мұндай шешімдер шағын және орта бизнеске айтарлықтай шығындарсыз және күрделі интеграциялық жұмыстарсыз цифрлық технологияларды енгізуге жол ашады.

«Өнеркәсіптегі ЖИ-дің әлемдік нарығы 2025 жылы $34 млрд 2030 жылы $155 млрд дейін қарқынды өсуде. Басқарушы елдер нақты нәтижелер көрсетуде, мәселен, Германияда «ақылды фабрикалар» жабдықты болжау дәлдігін 95%-ға дейін арттырады және пайдалану шығындарын төмендетеді, Жапонияда өндірістік роботтардың тиімділігі өсуде, өндіріс уақыты 15% қысқарған, АҚШ-та цифрлық егіздерді енгізу кідірістеді 20%-ға азайтуда. Бұл мысалдар автономдылық, икемділік, болжамдылық және ЖИ интеграциясы қолданылатын заманауи өнеркәсіптің даму бағытын дәл көрсетеді. Әлемдік тәжірибені және технологияларды енгізу бойынша жинақталған отандық тәжірибені ескере отырып, саланы әрі қарай дамыту мақсатында өңдеуші өнеркәсіп процестерін жан-жақты реинжениринг жүргізу, өнеркәсіп секторын роботтану тұжырымдамасын қабылдау, «Модельді цифрлық фабрикалар» жобасын кеңінен тарату ұсынылады», — деді Премьер-министрдің орынбасары – жасанды интеллект және цифрлық даму министрі Жаслан Мәдиев.