ҚР Энергетика министрлігі Мұнай өңдеу саласын дамытудың 2024-2050 жылдарға арналған тұжырымдамасы әзірленгенін хабарлайды. Жоба «Ашық НҚА» порталына орналастырылды.

Құжат мұнай-газ кешенін одан әрі дамытуға және еліміздің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз мақсатында әзірленді.

Елдің энергетикалық және экономикалық қауіпсіздігіне сондай-ақ мұнай өнімдерінің ішкі нарығындағы шығарудың, тұтынудың және қорлардың тұрақтылығы мен теңгерімі және, тиісінше, 2024-2050 жылдар кезеңінде экономиканың өсіп келе жатқан қажеттіліктері жағдайында ішкі нарықты 100 % қамтамасыз ету және экспортты дамыту жатады.

Қазіргі уақытта Халықаралық энергетикалық агенттік ESG қағидаттарын белсенді іске асыруды көздейтін «Net Zero Emissions by 2050 Scenario» немесе «2050 жылға қарай парниктік газдардың нөлдік шығарындылары» сценарийін әзірледі. Сонымен қатар, дамушы елдерде, ең алдымен азиялық елдерде халық саны мен автомобильдер санының өсуі байқалады, демек, мұнай мен мұнай өнімдеріне сұраныс 2050 жылға дейін өсе береді.

МӨЗ-ді дамытудың 2009-2015 жылдарға арналған алдыңғы орта мерзімді кешенді жоспары ішкі нарық үшін Атырау, Павлодар және Шымкент МӨЗ қуаттарын жылына 14-тен 17 млн. тоннаға дейін қайта жаңғыртуды және жаңғыртуды көздеді. Бұл жоспар жаңа өңірлік және әлемдік сын-қатерлерді ескере отырып, Қазақстанның мұнай өңдеу саласын ұзақ мерзімді дамыту қажеттілігін көздемеді, оның ішінде.:

экономиканың өсіп келе жатқан қажеттіліктеріне байланысты мұнай өңдеу қуаттарын кеңейту;

ұзартылған жөндеуаралық кезеңге көшу және апаттылықтың төмендеуі;

мұнай өңдеу тереңдігінің 84 %-дан жоғары өсуі;

Орталық, Оңтүстік және Оңтүстік-Батыс Азия нарықтарына мұнай өнімдерінің экспортын дамыту;

ESG-күн тәртібіне, қолданбалы ғылымға және негізгі мұнай-химияға қосқан үлесін арттыру;

елдің жалпы ішкі өнім (бұдан әрі - ЖІӨ) салымды арттыру.

Осылайша, жеке және ұзақ мерзімді құжатты – Мұнай өңдеу саласын дамытудың 2024-2050 жылдарға арналған тұжырымдамасын (бұдан әрі – Тұжырымдама) әзірлеу қажеттілігі туындады.

Құжатты әзірлеуді Энергетика министрлігі мүдделі мемлекеттік органдармен және компаниялармен бірлесіп орындады: Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрлігі, «KAZENERGY» қауымдастығы, «Самұрық-Қазына» АҚ, «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ, «Атырау МӨЗ» ЖШС, «Павлодар НХЗ» ЖШС, «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» ЖШС, «CaspiBitum» БК және мұнай өңдеу және мұнай химиясы саласындағы мамандандырылған ғылыми-зерттеу институты бірі болып табылатын «Д.В. Сокольский атындағы отын, катализ және электрохимия институты» АҚ.

Тұжырымдама ағымдағы ахуалды талдауды, саланы дамытудың халықаралық тәжірибесі мен пайымын шолуды қамтиды, негізгі бағыттар бойынша өңірлік және әлемдік сын-қатерлерді ескере отырып, 2024-2050 жылдар кезеңінде Қазақстан Республикасының мұнай өңдеу саласын орнықты дамыту жөніндегі негізгі тәсілдер мен қағидаттар мен нысаналы индикаторларды айқындайды:

1. Экономиканы отандық мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету.
2. Отандық мұнай өнімдерінің экспорты.
3. ESG.
4. Қолданбалы ғылым мен базалық мұнай-химияны дамыту.
5. Елдің ЖІӨ-не салымы өсуі.

Тұжырымдаманың түпкі мақсаты – тұрақты және озық даму арқасында қазақстандық мұнай өңдеу зауыттардың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету, инвестициялар тарту және ресурстарды шоғырландыру қазіргі өңірлік және жаһандық сын-қатерлерге есебінен жауап ретінде болып табылады.