1929 жылы қаңтарда Семей қаласында Затон мен теміржол вокзалы арасында жүретін алғашқы автобустар іске қосылды. 

Виктор Кашляктың «Адамдар, оқиғалар, құжаттардағы фактілер» кітабында бірінші маршрутта тек бір автобус жұмыс істегені айтылған. Қоғамдық көлік таңғы 6-дан кешкі 11-ге дейін жүрді. Жол жүру құны маршруттың ауқымына байланысты 5-тен 50 тиынға дейін болды. 

1932 жылы қалада сыйымдылығы 80 орындық 5 автобус жүрді. Бірақ сол жылдың соңына қарай маршрутта «Фиат» маркалы үш машина ғана қалды. Маршруттың жалпы ұзындығы сол кезде 16,4 км құрады. 

1933 жылы облыс орталығы автобуссыз қалды. Себебі, 1925 жылғы машиналар амортизациялық мерзімінен өтті, ал импорттық автомобильдерге қосалқы бөлшектер жеткізілмеді. 1934 жылы тамызда автобус қызметі қайта іске қосылды. Бір көлік базар мен Затон арасында жүрді, екіншісі – «Базар-Вокзал». Автобустар таңғы 8-ден түнгі 12-ге дейін жүрді. Сол жылы 2 автобус, ал бір жылдан кейін тағы төрт автобус бөлінді. 1936 жылы қалада сыйымдылығы 90 орындық 6 көлік жүрді. 

В. Кашляктың кітабында Ұлы Отан соғысы кезінде қаладағы автобус қызметі үзілген делінген. Соғыстан кейінгі алғашқы көлік тек 1945 жылдың қараша айында «Вокзал - облыстық Атқару Комитеті» бағыты бойынша іске қосылды. Кейін тағы бір автобус іске қосылды.  Ол үшін ZIS-5 жүк көлігі қайта жабдықталды. 

1958 жылдың 1 қыркүйегінен бастап қалада бір сапарға 50 тиын мөлшерінде бірыңғай автобус тарифі енгізілді. 1959 жылдың қазан айынан бастап кезекші қоғамдық көлік түнгі сағат 01:00-ге дейін жұмыс істей бастады. 1974 жылдың маусымынан бастап қалада талон жүйесі енгізілді, яғни жолаушылар жол ақысын ақшамен төлемейді, бірақ компостер арқылы автобуста алдын ала сатып алынған талонды теседі.

Руслан Шакабаев, 018.kz

Материал В. Кашляктың кітабына сәйкес дайындалған

Сурет: Николай Мовчан