Азаматтарға өздерін банкрот деп жариялауға мүмкіндік беретін заң бір жылдан астам уақытқа созылады. Осы уақыт ішінде Қазақстанда барлығы 10 мыңға жуық адам банкрот деп танылды. Абай облысы бойынша өткен кезеңде 3 448 өтініш келіп түсті, оның 660-ы қанағаттандырылды.
Абай облысының өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз конференциясында дәрменсіз борышкерлермен жұмыс басқарманың басшысы Ұлан Бәкіров атап өткендей банкроттық рәсіміне тек қарызы бар азамат қана кірісе алады.
- 2022 жылғы 30 желтоқсанда ҚР азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттық туралы заң қабылданды. 2023 жылдың 1 наурызынан бастап заң күшіне енді, сондықтан қарызы бар азаматтар банкроттық және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру туралы өтініш бере алады. Бұл процедураларды тек борышкердің өзі бастай алады. Бірінші рәсім-азаматтар қолдана алатын соттан тыс банкроттық егер олардың борышы 1 600 АЕК-тен аспаса, тіркелген мүліктің болмауы, өтініш берілген күні 12 ай ішінде банктер мен микроқаржы ұйымдары алдындағы берешекті өтеудің болмауы, тіркелген мүліктің болмауы, мерзімі өткен берешекті банкпен реттеу жүргізілсе және банкроттық 7 жыл бойы қолданылмаған жағдайда, - деді Ұлан Бәкіров.
Сонымен қатар, 5,9 млн теңгеден асатын қарыздар бойынша және басқа да берешек түрлері бойынша азаматтар сот арқылы банкрот деп тану мүмкіндігіне ие болады.
- Сот банкроттығының мақсаты банкроттың мүліктік массасы есебінен кредиторлардың талаптарын барынша қанағаттандыру. Яғни, егер жалғыз тұрғын үй кепіл заты болса, онда несие беруші оны сот банкроттығы барысында алып қоюға құқылы. . Жалғыз баспана кепіл болмаса, несие берушілер оны талап ете алмайды. Қалған өтелмеген сома, егер борышкердің заңға қайшы белгілері болмаса, есептен шығарылады, - деп толықтырды спикер.
Сонымен қатар, заңда қарастырылған тағы бір рәсім бар. Бұл-сотта қарыздарды төлеуге бөліп-бөліп (5 жылға дейін), тұрақты табыс болған жағдайда алуға мүмкіндік беретін төлем қабілеттілігін қалпына келтіру.
- Барлық міндеттемелерінің мөлшері (оның ішінде орындау мерзімі басталмаған) өзіне тиесілі мүліктің құнынан аспайтын борышкер төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімін қолдану туралы өтінішпен ғана сотқа жүгінуге құқылы. Қалпына келтіру жоспары қаржы басқарушысымен бірлесіп әзірленіп, сотта бекітіледі. Бұл рәсімнің артықшылығы-одан кейін адам "банкрот" мәртебесіне ие болмайды, сондықтан оған банкрот үшін көзделген салдарлар қолданылмайды, - деп атап өтті Ұлан Бакиров.
Азамат банкрот деп жарияланғаннан кейінгі салдары:
• 5 жыл ішінде қарыздар мен кредиттер алуға тыйым салу (ломбардтардың микрокредиттерін алудан басқа);
• қайталанатын банкроттық тек 7 жылдан кейін мүмкін болады;
• банкроттықтан кейінгі 3 жыл ішінде банкроттың қаржылық жағдайына мониторинг жүргізілетін болады.
