Мәжіліс спикері Ерлан Қошановтың төрағалығымен жалпы отырыс өтті. Онда депутаттар инновациялық қызмет саласын мемлекеттік қолдау жүйесін жетілдіру туралы және күзет қызметі мәселелері бойынша заң жобаларын бірінші оқылымда мақұлдады.

Мәжіліс инновациялық қызмет саласын мемлекеттік қолдау жүйесін жетілдіру мәселелері бойынша заңнамалық түзетулерді бірінші оқылымда мақұлдады. Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев заң жобасы «Инновациялық технологиялар паркі» қорын қайта ұйымдастыру туралы шешімді іске асыруға бағытталғанын айтты.

 Жоба аясында Азаматтық және Кәсіпкерлік кодекске, сондай-ақ сегіз бейіндік заңға өзгерту енгізіледі. Барлық бастама төрт негізгі бағыт бойынша жүйеленген.

 – Бірінші блок Astana Hub және «Инновациялық технологиялар паркі» дербес кластерлік қорының функцияларын бір жерге шоғырландыруға бағытталған. Мемлекеттік қолдау шараларын Astana Hub инновациялық кластерлік қорына беру ұсынылады, бұл экожүйенің тиімділігін күшейтеді. Заң жобасының мақсаты – IT-саласында жоғары нәтиже көрсеткен Astana Hub үздік тәжірибелерін біріктіру ғана емес, сонымен бірге оны кеңейту, – деді Ж.Мәдиев.

Министрдің айтуынша, берілген салық преференцияларының әрбір теңгесіне Astana Hub резиденттері 6,5 теңге түсім, 2,1 теңге экспорт және 1,8 теңге тартылған инвестицияларды қамтамасыз еткен. Яғни, әрбір қолдау шарасы экономикаға еселі нәтиже береді. Түзету авторлары бұл тәсілді басқа инновациялық салаларда қолдануды және нақты секторға жұмыс құралдарын енгізуді ұсынады.

Қалған екі блок ұзақ мерзімді перспективада өзін-өзі қамтамасыз етуге қол жеткізу үшін Astana Hub дербес кластерлік қоры біріккен ұйымын қаржыландыруға, сондай-ақ венчурлық нарықты дамытуға және бірлескен қаржыландырудың тиімділігін бағалауға қатысты.

Заң жобасы бойынша жұмыс тобының жетекшісі, депутат Айтуар Қошмамбетов бұл түзетулерді қабылдау Мемлекет басшысы жақында өткен Ұлттық Құрылтай отырысында алға қойған инновациялық саланы қолдау міндетін іс жүзінде жүзеге асыруда үлкен қадам болатынын айтты.

Талқылау барысында депутаттар Мұрат Әбенов пен Марат Башимов кибералаяқтық мәселесін көтерді. Цифрлық ортада түрлі себептен туындайтын қылмыстар мен соған байланысты қауіп-қатерлер ауқымы айтарлықтай өскен. Атап айтсақ, банктердің ЭЦҚ мен ЖСН-ды бақылаусыз беруі, банк қосымшаларының қорғалмағандығы, дропперлік және басқалар.

Мәжіліс төрағасы Ерлан Қошанов бұл мәселені шешу үшін Мемлекет басшысы тиісті тапсырма бергенін, осыған орай киберкеңістікте жауапкершілікті одан әрі күшейту маңызды екенін айтты.

– Алаяқтық схемаларды ұйымдастырушылар ғана емес, оған ықпал ететіндер де қатаң жауапқа тартылуға тиіс. Ол – мобильді операторлар, қаржы ұйымдарының қызметкерлері, дропперлер және басқа да қатысушылар. Мәселе бүгін ғана көтеріліп отырған жоқ. Бұған дейін де бірнеше мәрте уәкілетті органдарға депутаттық сауал жолданған еді. Кибералаяқтықпен күресті күшейтіп, қылмыстық жауапкершілікті барынша қатаңдатуға тиіспіз. Заңды күшейтпей, халыққа қолайсыздық туғызып отырған алаяқтардың әрекетін тоқтату мүмкін емес, – деген Ерлан Қошанов тиісті комитетке заң жобасын әзірлеуді тапсырды.

Жалпы отырыста мәжілісмендер күзет қызметі мәселелері бойынша депутаттардың бастамасымен әзірленген заң жобасын да бірінші оқылымда мақұлдады. Түзетулерді Заңнама және сот-құқықтық реформа комитетінің мүшесі Жарқынбек Амантай таныстырды. Оның айтуынша, түзетулер күзет қызметінің сапасын арттыруға және күзет қызметін кәсіпкерлік қызмет түрі ретінде одан әрі дамытуға ықпал етеді.

Депутат түзетулердің бірінші блогы осы саладағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру нысандары мен тәртібін жетілдіруге бағытталғанын айтты.

– Күзет қызметі мен мамандандырылған оқу орталықтарының қызметін мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган мен оның аумақтық бөлімшелері тек тексеру нысанында жүзеге асыратын болады. Субъектілердің аталған санаттарына қатысты тексеру жүргізу тәртібі жеке жаңа бапқа шығарылды. Онда, атап айтқанда, тексеру жүргізудің негіздері, ерекшеліктері мен мерзімдері регламенттелген. Тексеруді тағайындау және оның нәтижелері туралы актілерді қабылдау тәртібі мен мазмұны айқындалған, сондай-ақ тексеруді жүзеге асыратын қызметкердің міндеттері белгіленген, – деді Жарқынбек Амантай.

Бұл ретте бақылау субъектісіне бармай профилактикалық бақылау күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдарға ғана қолданылатын болады.

Түзетулердің екінші блогы қару иелері мен күзет қызметімен айналысатын ұйымдарға қойылатын талаптарды күшейтуге бағытталған. Енді қару иелері – заңды тұлғалар өз қызметін тоқтата тұрған жағдайда 15 жұмыс күннің ішінде қару мен оның патрондарын ішкі істер органдарына сақтауға тапсыруға міндетті болады. Жарқынбек Амантай бұл норма қаруды қылмыстық мақсатта пайдаланбау және ұлттық қауіпсіздікке төнетін қатерді болғызбау үшін енгізілетінін айтты.

Бұл ретте жеке күзет ұйымдары өз қызметін тоқтата тұрған, тоқтатқан немесе қайта бастаған жағдайда, сондай-ақ күзет қызметтерін заңды тұлға тіркелген жерден тыс жерде көрсеткен жағдайларда бұл жөнінде уәкілетті органды 5 жұмыс күннің ішінде хабардар етуге міндетті. Бұл бақылау субъектілерінің бақылаушы органның назарында болуын қамтамасыз етеді.

 Сонымен қатар күзет қызметтерінің тізбесі «күзетілетін объектіде өткізу режимін қамтамасыз ету жөніндегі» жаңа көрсетілетін қызметпен толықтырылады. Ол үшін лицензиясы бар қауіпсіздік ұйымдары ғана тартылуы керек.

Заң жобасы бойынша жұмыс тобының жетекшісі Магеррам Магеррамов қосымша баяндамасында депутаттардың бастамасымен қару иелері заңда белгіленген тәртіппен сынақтық ату үшін азаматтық және қызметтік атыс қаруын беруге қатысты міндеттері заңнамалық тұрғыдан бекітілетінін жеткізді. Бұл туралы ақпаратты уақытылы ұсынбаған жағдайда мұндай тұлғалар лицензиясынан айырылады. Осы ретте Қарулы Күштерде, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарында қызметтегі қару айналымына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын аталған ведомстволардың басшыларының қызметі мемлекеттік пулегильзотека қалыптастыру жөніндегі жаңа құзыретпен толықтырылады.

Жалпы отырыс соңында мәжілісмендер мемлекеттік органдарға өзекті әлеуметтік-экономикалық мәселелерге қатысты 21 депутаттық сауал жолдады. Олар Мәжілістің ресми сайты мен Telegram-арнасында жарияланды.