ҚР Әлеуметтік кодексі күшіне енгелі 2023 жылғы 1 шілдеде елімізде құзыретіне мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау, арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету және әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы заңнаманың сақталуын бақылауды жүзеге асыру кіретін мемлекеттік әлеуметтік қорғау инспекторлары институты енгізілді. Өткен жылы әлеуметтік инспекторлар барлығы 1 127 тексеру жүргізді, оның 551-і профилактикалық бақылау шеңберінде, 476-сы жоспардан тыс тексерулер болды.

Мемлекеттік бақылаумен: жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік мекемелері мен облыстық, аудандық бөлімдері – 329; мектептер, колледждер, балабақшалар – 261; арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету орталықтары – 71; дүкендер – 34; сауда орталықтары, үйлер, супермаркеттер – 31; санаторийлер – 15; емханалар, ауруханалар, дәріханалар – 116; балалар үйлері мен балалар үйлері – 9; халыққа қызмет көрсету орталықтары – 7; банк филиалдары – 2; Қазпошта және Қазақтелеком бөлімшелері – 6; ЖШС – 7; спорт ұйымдары – 5; соттар – 4; кафе – 5; шаштараздар – 2; кітапхана – 1; мұражай – 1 және т. б.қамтылды.

Мәселен, Еңбек және әлеуметтік қорғау комитетінің Түркістан облысы бойынша департаменті Шымкент қаласы тұрғынының (бірінші топ мүгедектігі бар адам) өтініші негізінде Түркістан облысы бойынша санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментіне, «Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы» ШЖҚ РМК және «Біркөлік» оңалту сауықтыру кешені» ЖШС-ге қатысты осы объектілерге қолжетімділік мәселесі бойынша жоспардан тыс тексерулер жүргізді. Тексеру нәтижелері бойынша лауазымды адамдарға анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама енгізілді, сондай-ақ әкімшілік жауапкершілік шаралары қабылданды.

Еңбек және әлеуметтік қорғау комитетінің Солтүстік Қазақстан облысы бойынша департаменті «Шал ақын ауданының білім бөлімі» КММ және «Новопокровка ауылдық округі әкімінің аппараты» КММ-де осы объектілердің қолжетімділігі мәселесі бойынша жоспардан тыс тексеру жүргізді. Тексеру нәтижелері бойынша лауазымды адамдарға анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама беріліп, сондай-ақ әкімшілік жауапкершілік шаралары қабылданды.

Сонымен қатар өңірлердегі әлеуметтік инспекторлар мүгедектігі бар адамдардың заңды құқықтарын қамтамасыз ету үшін әлеуметтік инфрақұрылым объектілерінің бейімделу іс-шараларын жүргізуде оң динамиканы атап өтті.

«Ақмола облысында объектілердің қолжетімділігі мен жарамдылығына тұрақты негізде мониторинг жүргізіледі. Жалпы Көкшетау қаласы бойынша мүгедектігі бар адамдар үшін ортаның қолжетімділігі жақсарады, жайлылық жасалуда. Объектілердің иелері халықтың осы санаты алдындағы әлеуметтік жауапкершілікті түсінеді және оларды ҚНжЕ талаптарына сәйкес келтіріп жатыр. Мәселен, Әуелбеков көшесі, 94 мекенжайындағы № 1 қалалық емханаға барған кезде кіреберіс есіктердің ауыстырылғанын, санитарлық-тұрмыстық бөлменің бейімделгенін байқауға болады. Мемлекеттік қызметтердің барлық түрін алуға болатын Көкшетау қаласының ХҚКО-тары да бейімделді. «Көкшетау» және «Достар» мәдениет үйлеріндегі қолжетімділік көңілге қуаныш ұялатады», – деді Ақмола облысының тұрғыны, бірінші топтағы мүгедек Рамазан Мұқатаев.

«Көкшетау қаласының мемлекеттік мекемелерінде қолайлы жағдайлар жасалуда: пандустар бар, дәретхана бөлмелері тұтқалармен жабдықталған, нашар көретіндерге тактильді құралдар орнатылуда. Жаңа көпқабатты үйлер пандустармен, көтергіштермен, лифттермен салынуда. «Кристалл», «Союз», «Рио», «Рубин», «Орталық базар» сауда үйлерінде кедергісіз орта қалыптасқан. Көптеген кәсіпкерлер олардан үлгі алуы керек», – дейді бірінші топтағы мүгедектігі бар Лилия Харламова.

Сонымен қатар, ҚР Еңбекмині Еңбек және әлеуметтік қорғау комитетінің аумақтық департаменттері 2023 жылы 1 783 тексеру жүргізіп, анықталған бұзушылықтарды жою туралы 1 171 ұйғарым берді, 98,4 млн теңгеден астам сомаға 467 айыппұл салынды.