Өңірде жұмыс істейтін журналистер «KAZ Minerals Aktogay» ЖШС игеріп жатқан кен орнына келіп өндірістің барлық кезеңін тамашалады.

Абай облысы – пайдалы қазбалар өндірісі бойынша еліміздегі алдыңғы қатарда. Аймақтағы мыс кенін өңдейтін ірі кәсіпорындардың бірі - «KAZ Minerals Aktogay» ЖШС, озық технологияларды қолдану және өнім сапасын қатаң бақылаудың арқасында бірнеше жыл бойы тұрақты өндірісті қамтамасыз етіп келеді. 

Мұндағы өндіріс – әр кезеңінің өзіндік маңызы бар қалыптасқан процесс. Кен қазіргі уақытта 500-ден аса жұмысшы және жүзден аса тау-кен өндірісіне арналған техника тартылған карьерде өндіріледі. Техниканы қолдану үшін көптеген басқару және диспетчерлік жүйелер қолданылады. Аталған жүйе нақты уақыт режимінде техника жұмысын жүйелеп, кез-келген жағдайға шұғыл қосылуға мүмкіндік береді. 

Кен орнын тиімді игеру үшін қарамағында цифрлық технологиялар мен озық құралдары бар қызмет түрлерінің бәрі іске қосылған. Қауіпсіздік – компания басшылығының басты назарында. Аталған мақсат үшін қауіпсіздік бақылайтын көптеген жүйелер қосылған, мысалы, тау-кен өндірісінде қолданылатын қондырғылардың соқтығысуының алдын алатын жүйе іске қосылу қарсаңында. Қызметкерлер мұның қиын, әрі қызықты жұмыс екенін атап өтеді. 

Әмбебап оператор Наталья Хлебникованың айтуынша жұмыс күні бұрғылау және жарылысқа дайындықтан басталады. Пресс-тур ұйымдастырылған кезде жұмысшылар тереңдігі 11 метрлік ұңғыманы бұрғылап жатқан болатын. 

Наталья жұмысқа бес жыл бұрын, шағын көліктің жүргізушісі болып орналасқан. Арнайы тренингтен кейін жұмысқа рұқсат алған оның ауыр жүк көлігін басқаруға құштарлығы оянды. Оқуын аяқтағаннан кейін ол екі жыл ауыр жүк көлігін жүргізді, содан кейін бұрғылау қондырғысына ауысады. Сырт көзге оның жұмысы жай тетіктерді басып отырумен шектелетіндей көрінуі мүмкін, бірақ Наталья тек өз ісін жан-тәнімен жақсы көретін маман ғана бұл кәсіпті игере алады деп есептейді. Себебі – көптонналық техниканы басқару – оңай шаруа емес. 

Қазылған кен алдымен үгітілуге жіберіледі. Содан кейін конвейер арқылы үгітілген кен сақталатын қоймаға жеткізіліп, сол жерде ұсақталады. Ұсақталғаннан кейін кен флотация және реагенттен тазартудан өткізіледі. Жұмыстың ақырғы кезеңі – сүзгілеу, қаптау және дайын өнімді тиісті жерге жіберу. 

Бұл мыс концентратын өндіру жұмысына қатысты әңгіме. 

Бұдан бөлек кен орнында ақырғы өнімі – стандарты 99,99% жоғары сапалы катодты мыс шығаратын тағы бір өндіріс тізбегі бар.  Тотыққан кенді байыту участкесінің жетекшісі Дәурен Байжігітов жүк көліктеріне тиелген кен үймелі сілтісіздендіру процесін жүргізу үшін  пирамида пішінді аймаққа жеткізілетінін айтады.

Ол жерде мыстың иондарын сұйық қалыпқа түсіретін технологиялық қоспа қосылады. Содан кейін ерітінді сұйытылған экстрация зауытына жеткізіліп, сол жерде арнайы реагенттердің көмегімен мыс бір қоспадан екіншісіне аударылады. Содан кейін мыспен байытылған қоспа электролиз цехына жіберіліп, электр қуаты арқылы электролиз ванналарына тұндырылып, мыс бөлшектері арнайы табақтарға жабысады. Мыстың тұндырылу мерзімі 6-7 күн, содан кейін арнайы роботтың көмегімен сыртқы қабаты тазаланады. Ары қарай дайын мыс арнайы стандартты пакеттерге салынып, тұтынушыға жеткізіледі. 

Бүгінде тотыққан кенді өңдейтін зауыттың өндіріс көлемі  - жылына 12 млн тонна тотыққан кеннен 20-25 мың жоғары сапалы катодты мыс шығаруға жеткен. Мұнда 230 шамасында адам жұмыс істейді. Олардың 100 шақтысы – технологиялық мамандар, қалғандары – көмекші қызметті атқарушылар: механиктер, инженерлер мен қандай да бір техниканы жөндеуге қажетті инженерлер.

Күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізетін цехта бірінші кезекте қауіпсіз, тиімді және әлемдік тәжірибелер ескерілген барлық стандарттарды сақтай отырып жұмыс істеу үшін барлық қажетті құралдар мен техникалық қажеттіліктер бар. 

Цехтағылар тәртіптің болуы  - бірінші кезекте еңбек қауіпсіздігінің кепілі. Сол себепті компания қызметкерлері апаттық жағдайға жол бермей, күнделікті қауіпсіздік ережелерін барынша сақтап жұмыс істеуге тырысады.

Мамандардың өзара тиімді іс-қимылы кәсіпорын өндірісін соңғы үш айда өндірістің ең жоғары өнімділік деңгейіне жеткізді. 

Компания өкілдері шетелден келген құрылғыларды жоғары бағалайды. 

Кәсіпорын өкілдері өндірістік процесстердегі үздіксіз жетілдірулер мен инновациялар, және ресурстарды ықшамдап жұмсау компанияның мыс өндіру ісінде үздіктер қатарында қалуға мүмкіндік береріне сенімді.