Cемей-0°С
Ауа-райы
  • Абай-3°С
  • Аягөз10°С
  • Ақсуат10°С
  • Бородулиха11°С
  • Қалбатау14°С
  • Курчатов9°С
  • Көкпекті10°С
  • Үржар22°С
495.2 522.34 4.94

Аягөз даласынан сирек кездесетін трактор Семей мұражайына қалай түсті

6-04-2023, 11:25 018.kz

Семейде облыстық тарихи-өлкетану мұражайының аумағында көптеген жылдар бойы ерекше экспонат қойылды. Бұл алғашқы кеңестік трактор, деп хабарлайды 018.kz

Мұражайда СТЗ-ХТЗ 15/30 маркалы доңғалақты тракторды Сталинград трактор зауыты шығарғаны айтылды. Машина 1977 жылы мамырда Семей автожөндеу зауытында қалпына келтірілді.

Сирек кездесетін тракторды өлкетану мұражайына қорлардың бас сақтаушысы Нұрбану Қырықбайқызы Жолдыбаева Аягөз ауданы «Сергиополь» совхозынан жеткізді. Алғашқылардың бірі болып тракторшы Есенғұлов Нұрқасым қолына алды. Ол 1915 жылы 15 шілдеде дүниеге келген. 1941 жылы ол Қызыл әскер қатарына шақырылды. Жауынгерлік жол 77-ші атқыштар дивизиясында 105-ші атқыштар полкінің құрамында басталды. Брест бекінісі мен Солтүстік-Батыс майданын қорғауға қатысты. 1942 жылы аяғынан жараланып, ауруханаға түсті және медициналық комиссияның қорытындысы бойынша одан әрі қызмет өткеруден босатылды. Көрсеткен табандылығы мен батылдығы үшін «Отан соғысы» орденімен және түрлі медальдармен марапатталған. 

«Көптеген жылдар бойы ардагер өгізге жер жыртып, егіп, орақ шабатын. Бірде қол еңбегінің орнына доңғалақты трактор келді. 1954 жылы Аягөзде «тракторшы-механизатор» мамандығы бойынша автомектепті бітіріп, алғашқылардың бірі болып трактор жұмысын игерді. Машинада жұмыс істеу оның жұмысын жеңілдетті және әрине, еңбек өнімділігі артты. Нұрқасым Есенғұлов та, осы трактор да «Сергиополь» совхозының Ауыл шаруашылығын қалыптастыруға көп еңбек сіңірді. Уақыт өте келе доңғалақты тракторлардың орнына жаңа техниканың буыны келді», - деді мұражай өкілдері.

Қажырлы еңбегінің нәтижесінде Н. Есенғұлов «Тың жерлерді игергені үшін» және «Еңбек ардагері» медальдарымен, сондай-ақ көптеген алғыс хаттармен және грамоталармен марапатталды. Ардагер әйелімен, соғыстан кейінгі жылдары қиын кезеңдерде бақытты өмір сүрді, өз Отанының игілігі үшін жұмыс істеді. 10 бала, немерелер мен шөберелер тәрбиеледі. Болашақта оның ұлы да майдангердің ізімен жүрді, ол механизатор мамандығын да игерді. Н. Есенғұлов 1998 жылы дүние салды. 

Айта кету керек, бұл брендтің тракторы Кеңес Одағында 1930 жылдан бастап шығарыла бастады. Ол екі немесе үш корпусты соқамен топырақты жыртуға, сондай-ақ ауылшаруашылық құралдарымен жұмыс істеуге арналған. 1930-40 жылдары бұл трактор КСРО-да ең көп таралған. Барлығы 390 500 осындай көлік шығарылды. Олардың өндірісі 1937 жылы тоқтатылды. 

Руслан Шакабаев, 018.kz

Семей қаласының тарихи-өлкетану мұражайының ақпараты бойынша

Пікірлер (0)

Кликните на изображение чтобы обновить код, если он неразборчив