Cемей-2°С
Ауа-райы
  • Абай14°С
  • Аягөз17°С
  • Ақсуат16°С
  • Бородулиха18°С
  • Қалбатау19°С
  • Курчатов18°С
  • Көкпекті16°С
  • Үржар17°С
478.96 533.03 5.22

100 жыл бұрын вандалдар Семей қаласында керосин шамдарын сындырған

8-02-2023, 10:40 Думан Кенжеғазыұлы

100 жылдан астам уақыт бұрын Семей көшелерінде алғашқы көше керосин шамдары пайда болды. 

Виктор Кашляктың «Семей Арабескілері» кітабында 1906 жылдың соңында қала орталығында қарапайым сүрлеушілерден екі есе үлкен және тиімдірек жаңа керосин шамдары орнатыла бастағаны хабарланған. 

«Бұл күрделі құрылым болды. Биіктігі бір метрден асатын мырышталған цилиндр қуыс металл керосин ыдысымен жабылған. Енді фонарьдың жұмысы қосылды. Егер бұрын ол керосин шамын жаңасына ауыстырса, енді ол алдымен құлыпты ашып, фонарьдың суспензия жүйесін босатып, ашылған кезде оны кірмен сүртіп, күйені алып тастады, содан кейін керосиннің бір бөлігін құйды. Содан кейін олар шамды жоғары көтеріп, құлыпты құлыптады», – делінген кітапта.

Алғашқы бес шам қазіргі Абай көшесінде, Знаменский соборының (зооветинститут), Халық үйінің және екі дәріхананың жанында, сондай-ақ губернатор үйінің жанында (өлкетану мұражайы) орнатылды. 1908 жылы Семей қаласында тағы 27 керосин бағанасы орнатылды. Сол кездегі газеттерде шамдарды сындырған вандалдар туралы хабарланды. Үш факт белгілі. Бір жағдайда лебедка сынған, екіншісінде шыны фонарь ілінген сым кесілген. Бірақ ол бұзақылар ешқашан табылған жоқ. 

1909 жылы Семей қаласында 60-тан астам шам болған. Оларға қызмет көрсетуді арнайы монтер жүргізді, ол өрт сөндіру бөлімінің атынан бүкіл қаланы аралап, олардың жағдайын бақылап отырды. Сол жылдың соңында тағы 20 шам сатып алынды. 

1911 жылы қаңтарда қалада көшелерді электрлік жарықтандыру туралы әңгіме болды.  Осы уақытқа дейін шағын электр станциялары Мусиннің бу диірменінде және «Прогресс» театрында болғанын атап өткім келеді. 

Руслан Шакабаев, 018.kz 

Фото: «Прииртышье» өлкетану қоғамы

Пікірлер (0)

Кликните на изображение чтобы обновить код, если он неразборчив