13 ақпанда Facebook әлеуметтік желісінде Алма Төлебаева «Coursera» – қазақ тілінде» бойынша жобасы қате ақпараты бар пост жариялап, бөлінген қаражатқа қатысты бірқатар сұрақ қойды. Осыған байланысты әлеуметтік желіде жобаға байланысты таралған жөнсіз ақпаратқа түсініктеме беруді жөн көрдік.

Жоба Ғылым және жоғары білім министрлігінің бастамасымен «Қазақстан халқына» қорына қарауға ұсынылды. Жобаның мақсаты – «Coursera» білім беру платформасының курстарын қазақ тіліне локализациялау, кейіннен еліміздің адами капиталының сапасын жақсарту үшін Қазақстанның 25 жетекші өңірлік жоғары оқу орындарының студенттеріне қолжетімділік беру. Әлемдік платформаның сұранысқа ие білім беру бағдарламаларын мемлекеттік тілге аударудың және өңірлік жоғары оқу орындарының студенттеріне қолжетімді етудің маңыздылығын ескере отырып, «Coursera» – қазақ тілінде» жобасы 2023 жылғы 16 қаңтарда «Қазақстан халқына» қоғамдық қорының Қамқоршылық кеңесімен бекітілді. Жобаға Қор 2 460 472 070 теңге бөледі, оның ішінде 917 225 000 теңге платформаға қолжетімділік алу үшін «Coursera» компаниясына және 1 543 247 070 теңге курстарды аударуға «BMG UpSkill» компаниясына жұмсалады. Жоба пилоттық жоба болып айқындалды, себебі келесі жылдан бастап осы лицензияларды бейінді министрлік есебінен сатып алу жоспарлануда.

Осылайша, Қор елдің өңірлік жоғары оқу орындарының студенттеріне «Coursera» білім беру платформасының 19 310 пайдаланушылық лицензиясын беру, сондай-ақ платформаның кең каталогынан жоғары оқу орындарының талаптары мен ұсыныстары бойынша іріктелген «Coursera» білім беру платформасының 654 курсын қазақ тіліне аударуды қаржыландырады. Айта кету керек, платформа курстарының мұндай аудармасы бірінші рет жүзеге асырылуда: біріншіден, «Coursera» 10 мың курсының барлығы басқа тілдерде қол жетімді емес, екіншіден, ағылшын тілінен басқа тілдерге аударуға болатын курстар тек мәтіндерді аударумен және бейне дәрістер бойынша субтитрлермен шектеледі.

2022 жылдың қыркүйегінде ынтымақтастықты дамыту және қазақстандық азаматтардың жетекші шетелдік профессорлар курстарына қолжетімділігін кеңейту мақсатында Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі, Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мен Coursera компаниясы арасында өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойылғанын атап өту қажет. 2022 жылдың қараша-желтоқсан айларында кадрларды даярлау бағыттары бойынша 22 оқу-әдістемелік бірлестік отырыс өткізді, олардың қорытындысы бойынша қазақ тіліндегі білім беру бағдарламаларына енгізу үшін қажетті жаппай ашық онлайн курстарының өзекті курстарының тізімі ұсынылды.

Ғылым және жоғары білім министрлігі 2023 жылы Coursera курстарын пилоттық жоба ретінде енгізу үшін 25 жоғары оқу орындарының тізімін анықтады. Coursera курстарына қолжетімділік қамтамасыз етілетін студенттердің тізімі қалыптастырылды, сондай-ақ Coursera курстарын игеру мониторингі және олардың цифрлық ізі үшін әрбір ЖОО-да жауапты тұлғалар тағайындалды.

Қол жеткізуді тиімді бөлу арқылы 20 мыңға жуық лицензияның әрқайсысын бірнеше студенттер пайдалана алады. Осыған байланысты жоғары оқу орындарына лицензияларды басқару аспектілерін (license management) түсіндіру бөлігінде қолдау көрсетіледі.

Енді қаражат жөнінде. «Coursera» платформасына шектеусіз қол жеткізуге мүмкіндік беретін жылдық лицензияның стандартты құны шамамен 400 АҚШ долларын құрайды. Сондықтан әлеуметтік желідегі постта қате сан көрсетілген. Шын мәнінде, Coursera жоба үшін арнайы баға белгіледі – бір жыл үшін 100 доллар, яғни айына 8 доллардан астам. Лицензиялар демалыс кезінде де қолжетімді болады.

«Coursera» каталогында әлемнің 170 жетекші университеттерінен 10 мыңға жуық курс, сондай-ақ 75 жетекші компания бар. Қазақ тіліне аудару үшін басым курстарды қазақстандық ЖОО оқытушыларының өздері таңдады. Министрлік жоғары оқу орындарының білім беру процесінде Coursera курстарын қолдану бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірлеген жұмыс тобын құрды.

2022 жылғы желтоқсанда Республикалық оқу-әдістемелік бірлестіктің отырысында осы оқу-әдістемелік бірлестіктермен қазақ тіліне аудару үшін ұсынылатын 654 Coursera курсының түпкілікті тізімі бекітілді. Бұл курстар әртүрлі білім беру бағдарламалары аясында шамамен 1,5 мың пәнді қамтиды. Қазір жобаның серіктесі «BMG UpSkill» компаниясы 50 курсты аударып үлгерді, жыл соңына дейін тағы 604 курсты ауыстыру жоспарлануда.

Аударма ісі аяқталғаннан кейін оқу-әдістемелік бірлестіктер 654 курстың мазмұнының сапасына талдау жасайды. Олардың шешімдері Республикалық оқу-әдістемелік кеңестің отырысында қаралып, бекітілетін болады.