Үкіметте ҚР Премьер-министрінің орынбасары – ұлттық экономика министрі Серік Жұманғариннің төрағалығымен экономикалық өсуді қамтамасыз ету жөніндегі штаб отырысы өтті. Шығыс Қазақстан және Абай облыстарының экономикалық даму мәселелері, сондай-ақ IT-саланың өсу әлеуеті қаралды.

Абай облысының әкімі Берік Уәли өңірдің экономикалық өсуінің негізгі көрсеткіштері туралы хабарлады. Биылғы 2 айда ауыл шаруашылығында (102,3%), құрылыста (112,7%), ішкі саудада (109,5%), көлік саласында (107,1%), байланыста (108,9%) өсім қамтамасыз етілді. Жыл басынан бері тартылған инвестиция көлемі 31 млрд теңге. Оның 83,8%-ы бюджеттен тыс қаражат. 

Облыс бойынша жалпы құны 2,7 трлн теңге болатын 27 инвестициялық жоба пулы жасалған. Нәтижесінде 8,4 мың жұмыс орны ашылады. Биыл 747 жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік беретін жалпы құны 30 млрд теңге сегіз жоба іске асыру жоспарланған. Бұл «Qazaq Astyq Group» ЖШС күнбағыс майын құю және орау желісі бар тазарту цехы (7,1 млрд теңге), «Семаз» ЖШС өндірісін кеңейту (10 млрд теңге), «Қазполиграф» ЖШС қағаз және картон бұйымын өндіру (6 млрд теңге), 18 жаңбырлату машинасы орнатылатын екі суару жобасы, «Eastern Gold» ЖШС «Родниковое» кен орнын игеру үшін алтын өндіру фабрикасын салу және басқалар.

Жедел штаб отырысында облыс әкімі «Eurasia Agro Semey» ЖШС-нің ет өңдеу зауыты құрылысы жобасына қатысты, нақты айтқанда, кәсіпорынға жоғары кернеулі электр желілерін тартуды қаржыландыру мәселесін көтерді. Штаб отырысының қорытындысы бойынша бұл мәселе ұқсас өтінімдер түскен басқа өңірлердегі инвестициялық жобаларды іске асыру тапсырмалары тізіміне енгізілді.

Шығыс Қазақстан облысында өнеркәсіптің жалпы өңірлік өнімдегі үлесі 40% болғанымен, өңір экономикасын әртараптандыру бағытында белсенді жұмыстар жүргізілуде. Барынша нәтижелі жұмыспен қамтуды, халық табысын және салық түсімін қамтамасыз ететін неғұрлым перспективалы бағыттар ШОБ, оның ішінде туризм, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдеу, цифрландыру және инфрақұрылым.

2025 жылы облыстағы негізгі капиталға KPI инвестициясы 1 трлн 65 млрд теңге көлемінде белгіленді (2024 жылы – 768,2 млрд теңге). Екі айда өңірге 81,7 млрд теңге инвестиция тартылды. Облыстың инвестициялық портфелі жалпы құны 1,4 трлн теңгені құрайтын және 7 мыңнан астам жұмыс орнын құратын 111 жобадан тұрады.  Биыл 101,7 млрд теңгеге (688 жұмыс орны) 9 жобаны аяқтау жоспарланып отыр. Олардың қатарында «ВОСТОКМАШЗАВОД» АҚ құйма өндірісін жаңғырту (33,8 млрд теңге), «Каскад-Н» ЖШС алтын өндіру фабрикасы құрылысы (9 млрд теңге), «AltynShyghys» ЖШС-нің май өндіру зауытының екінші кезеңі (8 млрд теңге) және басқалары бар.

Облыс әкімі Нұрымбет Сақтағанов облыстың инвестициялық жобаларын дамытудағы бірқатар кедергілерді атап өтті. Мысалы, «Бұқтырма цемент компаниясы» ЖШС-інде теміржол тарифі мен электр энергиясы шығынының өсуіне байланысты цемент өндірісі бір жылда 22,8%-ға төмендеді. Кәсіпорын жабдықты жаңғырту кезеңінде электр энергиясы мен теміржол тасымалына тарифті уақытша төмендетуді сұрайды. Вице-премьер Табиғи монополияларды реттеу комитетіне туындаған мәселені шешудің барлық мүмкіндігін қарастыруды тапсырды.

Сондай-ақ облыста ДСП өндіру зауытын қайта құру және жаңғырту жобасы іске асырылуда. Жоба 500-ден астам жұмыс орнын құруға және ағаш өңдеу саласын дамытуға ықпал етеді. Өйткені бүгінде өңірдегі ЛДСП қажеттілігі толығымен импорт есебінен жабылуда. Қазірдің өзінде кәсіпорын шикізатпен қамтамасыз ету проблемасына тап болып отыр. Облыс әкімі Мемлекеттік орман қорынан отандық өндірушіге шикізатты тікелей бөлу мүмкіндігі мәселесін көтерді. Вице-премьер Экология және табиғи ресурстар министрлігіне бұл мәселені қысқа мерзімде пысықтауды тапсырды.  

Облыс әкімі туризм, шағын ГЭС каскадын салу, АӨК саласындағы басқа да жобалар бойынша бірқатар мәселелерді айтты. Оларды енді бейінді ведомстволар шешетін болады.

Өткен жылдың қорытындысы бойынша Қазақстанның ақпарат және байланыс қызметінің ЖІӨ-дегі үлесі 2,2%, ал нақты көлем индексі 12,9%-ға өсті. Биылғы екі айдың ішінде интернет желісі арқылы көрсетілетін қызметтер көлемі өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 13,1%-ға артты. Мобильді байланыс және тіркелген интернет абоненттерінің саны өсіп келеді, ал интернет-трафикті тұтыну көлемі жыл сайын орта есеппен 15–20%-ға көбейіп отыр. 2025 жылы саланың экономикалық өсім көрсеткішін 11%-ға жеткізу үшін ЦДИАӨМ биыл бірнеше инвестициялық келісімге қол қоюды жоспарлап отыр. Бұдан бөлек, телекоммуникация саласында бірқатар жобаларды іске асыру көзделген. Бұл өз кезегінде саланың жоспарланған экономикалық өсімін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министрі Мәлік Олжабековтың айтуынша, бүгінде елдегі IT саласы қарқынды дамып келеді. 2023 жылы 17,9 мыңнан астам болған IT компаниялар саны 2024 жылы 18,6 мыңнан асты. Соңғы жылдары дайындалған IT мамандардың саны 100 мың адамнан асты. 2023 жылы IT қызметтер экспорты жарты миллиард долларлық межеден асып түсті. Ал алдын ала деректер бойынша, бұл көрсеткіш 2024 жылы $700 млн құрайды. Көрсетілетін IT қызметтердің көлемі 2022 жылы 946 млрд теңгеден 2024 жылы шамамен 1,5 трлн теңгеге дейін өсті. Өсім драйверлерінің бірі – «Astana Hub» халықаралық технопаркі болып отыр. Мұнда 1,5 мыңнан астам IT компания тіркелген (оның 425-і шетелдік қатысумен).